Bezweet en plakkerig loop ik over het kleine houten steigertje naar de waterkant. Mijn hele lijf is nog behoorlijk stram van een hele week werken in de touwen. Snel trek ik mijn kleding uit en stap ik op het randje van de steiger. Met één duik verstoor ik abrupt het spiegelgladde wateroppervlak. Als ik bovenkom zwem ik langzaam achter mijn eigen golfbeweging aan. Al snel zwem ik weer door een spiegelglad water wat wordt belicht door het geel oranje licht van de ondergaande zon. Af en toe worden de kleurschakeringen onderbroken door dansende insecten op het water. Het hele schouwspel is hallucinerend mooi en het zwemmen is simpelweg gelukzalig. Wat een ongekende luxe om een dag klimmen elke keer weer zo af te kunnen sluiten.
Rutger en ik zijn de zomer veel in Denemarken voor ons werk. Daarom leek het ons een uitgelezen kans om eens door te rijden naar Zweden. Ik had al wel eens gehoord van graniet, kust en traditioneel klimmen in Zweden. Maar wat ik in Bohuslän aantrof overtrof al mijn verwachtingen. Een ongekende hoge kwaliteit aan rots, routes, ruimte, water en natuur. En dan ook nog voornamelijk zelf af te zekeren én, niet geheel onbelangrijk, veel spleetklimmen. Hieronder een kort verslag.
Galgeberget
We besluiten ons basiskamp op te slaan in het gebied Brodalen. Lekker centraal zodat we zoveel mogelijk verschillende gebieden kunnen aandoen. Zoveel mogelijk? Jazeker want Bohuslän is groot. Het is opgedeeld in tien gebieden met elk tientallen afzonderlijk gelegen rotswanden. Zo telt Brodalen alleen al 18 afzonderlijk gelegen gebieden. De eerste dag gaan we naar Galgeberget, één van de grote en bekendere gebieden. We klimmen een paar makkelijke klassieke lijnen zoals Uppkomsten (5-), Kaskelottens (4+) en Palimpsest (5+). Het klimmen is geweldig en het voelt solide en natuurlijk aan. De plaatsingen zijn talrijk maar ook gevarieerd, wat het klimmen dus interessant houdt. Aan het eind van de dag besluit ik de lijn Bagatell (6+) te proberen. Een op het oog zeer interessant uitziende lijn: een steile hoekversnijding met kleine greepjes en een fingertips-spleetje. Al gelijk wordt duidelijk dat de gradering in Bohuslän serieus te nemen is. Vier meter boven de grond, met een micronut als enige tussenzekering, moet ik serieus indraaien en ver rijken vanaf kleine randjes. De rest van de lijn is consistent en voortdurend gewichtig. Niet misselijk dus voor zesdegraads maar een absolute aanrader. De eye-catcher van het gebied is Masken (7) een messcherpe fingercrack en een absolute must-do!
Häller
Eén van de bekenste gebieden in heel Bohuslän is Häller. Een 400 m brede en 100 m hoge wand. Steil, onoverzichtelijk, imposant en met een hoge dichtheid aan klassieke, toonaangevende en karaktervolle lijnen. De wand staat in de achtertuin van een boer die een kleine (vrijwillige) bijdrage van 2 euro vraagt voor het parkeren. Niet heel raar gezien je door zijn achtertuin loopt om naar de wand te komen. Als opwarmer klimmen we Mallorol (6+) en de iets listigere Chapman (6+). Beide routes zorgen voor een 40 m lange extase van puur klimgenot. Ik kan het niet anders omschrijven. Na het opwarmen moet het maar eens gebeuren en besluit ik met enige spanning Torline (7) in te stappen. Een vingerspleet die uitloopt in een handcrack door een 3 m lang dak. De route staat bekend als “a bit of a sandbag”, oftewel misleidend voor de graad. Kom op, zo moeilijk kan het niet zijn, handen tapen, de juiste cams aan de gordel en gaan. In het dak aangekomen plaats ik een #2 cam en schud nog even uit. Nu is het zaak de juiste handelingen uit te voeren. De onderste hand met de duim naar boven en de bovenste hand met de duim naar beneden over de rand. En te allen tijde de voeten in de spleet houden. Al snel heb ik mijn rechtervoet in de hoek van het dak geklemd. Hij zit goed, zelfs zo goed dat ik moeite heb hem weer los te krijgen. Langzaam schuif ik mijn bovenste hand wat op en is het even zwemmen met de voeten totdat ik, hoppa, over de rand ben en weer op mijn voeten sta. Uiteindelijk viel het mee, maar ja dat is vaak zo als je de juiste keuzes maakt. Maar Torline is met recht een absolute klassieker!
Hallinden
Een van de meest indrukwekkende wanden is zonder twijfel ‘Hallinden’. En een van de weinige gebieden waar je twee touwlengtes kan klimmen. De wand is westelijk georiënteerd waardoor je ’s ochtends nog lekker in de schaduw kan klimmen. En dat is fijn want de dag dat wij er klimmen is het klam en drukkend warm. Een van de eerste routes waar je tegenaan loopt is Prisemaster (6-). Een 55m lange route die het beste in twee touwlengtes kan worden geklommen. Het klimmen is subtiel en uitermate gevarieerd met niet altijd voor de hand liggende plaatsingen. Een ander juweeltje is Ettan (6). Een 55m lange enkele touwlengte met een off-width sectie in het midden en een geweldige uitklim. Verderop, in het donkere dennenbos, wordt de wand iets lager maar gaat hij enorm overhangen. Als je onder de wand loopt voel je je klein en nietig en wordt de drang om een route in te stappen overschaduwt door slappe excuses. Als een Zweed ons vertelt hoe mooi en ongelofelijk lastig de route Afterburner (7-) is besluiten we eens te gaan kijken. Onder de wand ziet het er steil uit, heel steil. “Ik weet het niet Rutger, het is best wel warm vandaag en …”.
Skälefjäll
Op basis van een aantal prachtige foto’s in de nieuwste topo werd in de tweede week een bezoek aan het gebied Skälefjäll ingepland. Het gebied is noordwest georiënteerd en ideaal voor het steeds warmer wordende klamme zomerweer. De wand deed mij gelijk denken aan mijn geliefde Ettringen, veel hoekversnijdingen en kanten, veel varens en prachtige kortsmossen in lichtgrijze, felgele tot zwarte kleuren. In principe waren er drie routes die ik absoluut wilde klimmen en die in mijn onsight bereik liggen. Als opwarmer klimmen we Ein liten bit granit (till toppen) (6). Kort maar fijn. En dan een van mijn hoofddoelen van deze trip: de esthetische en prachtige fingercrack en hoekversnijding Hassan Chop (7+). Het begin is listig met minimale voeten en een krachtige pas om in de crack te komen. Dan is het even perfecte vingers naar handen en zowaar een no-hands rest met een knieverklemming. De sleutelpassage is een licht overhangende deel van de hoekversnijding met nul voettreedjes. Staan op wrijving dus. Al vrij snel vind ik de goede fingerlocks en reik ik ver door naar de fingertips (alleen het eerste vingerkootje past). Poeh! Ik zet mijn voeten nog wat hoger en weet door te reiken naar de verlossende fingerlock. Fantastisch!
De druk is er af en achteloos en vrij ontspannen stap ik als laatste route Granitbiten (7-) in. Het mooie aan de Zweedse topo is dat de beschrijvingen bij elke route in het Zweeds zijn. Onbegrijpelijk dus en een goede formule voor absoluut onsight klimmen. Granitbiten valt daarom ook rauw op mijn dak. Het begint met een fingercrack met grove graniet kristallen die enorm in je vingers bijten gevolgd door stevige lieback passen en een uitermate lastige uit-balans-uitklim. Later hoor ik van een local dat het tapen van de vingers zeer aan te raden is “Tejpa fingrarna om du inte vill bli biten”. Juist ja!
Välseröd, Ulorna en nog meer klassiekers
Een absolute aanrader is om eens te klimmen in het gebied Ulorna. Prachtig gelegen aan de Äbyfjorden waardoor je zwemmen en klimmen de hele dag door kan combineren. Aanraders zijn Ulsprickan (6) en de niet te missen lijn Tiega för Guld (6+). Dan het gebied Svaneberget. Dat huist een van Bohuslän’s mooiste cracks, de route Bergkirstis Polska (6-). Een vrij platige wand met één in het oog springende splittercrack. Werkelijk verbluffend klimmen. Op weg naar de route loop je langs struiken met zoetsappige frambozen en idyllisch gelegen houten vakantiehuisjes. Een ander prachtig gelegen gebied is Välseröd met een hoge dichtheid aan klassieke lijnen. Hier klim ik de schoorsteen Ingemars Kamin (6-R). Die begint op een 5 m hoge band en pas een eerste goede zekering kent 15 m boven de grond. Volgende keer maar gewoon soleren dus! Het absolute pronkstuk van het gebied is zonder meer Villskudd (6-). Een 40 m lange lijn met enorm veel karakter en zeer gevarieerd klimmen. Maar wederom geen weggevertje en een route waarbij serieus moet worden geklommen voor de graad.
Ik kan nog wel even doorgaan maar mijn tijd raakt op. We hebben in twee weken slechts een fractie van het totale arsenaal aan klimgebieden kunnen bezoeken. Maar wat we hebben aangeraakt is zonder twijfel van wereld kwaliteit. Of zoals Håkon Staver, een van de eerstbeklimmers van Villskud in 1980 (!), ’s avonds bij het kampvuur vertelt “This rock is just made for climbing”.
Achtergrondinformatie
Alle vermeldde gradaties zijn de Zweedse gradaties. Zie voor een gradatietabel hier.
Reis
Als je direct vanuit Nederland rijdt kan je het beste over Kiel rijden. Daar de boot pakken naar Denemarken en dan kiezen uit twee opties: de boot van Helsingør naar Helsingborg of de brug bij Kopenhagen naar Malmo. Volgens mij kan je ook direct de boot naar Gothenburg pakken, iets duurder maar het scheelt een hoop rijden. Dat moet je zelf maar even uitzoeken.
Accommodatie
In Zweden mag je in principe overal kamperen omdat het zogeheten allemansrecht geld. Als je op een terrein van een particulier wilt staan is het wel noodzakelijk even toestemming te vragen. Uiteraard geld dat je je footprint zo laag mogelijk dient te houden. Zorg dat je je zooi mee neemt en dat je het toiletpapier meeneemt of verbrand (wacht wel tot het uit is of pis er nog even over heen!). Voor een langere tijd is het aan te raden bij boer van Häller in de achtertuin te gaan staan. Dit is niet duur en het schijnt een aardige vent te zijn.
Materiaal
Het gebied is een puur traditioneel klimgebied. Dat betekent dat je er geen haken zult vinden. Er zijn een aantal sportklimgebiedjes maar hier reis je natuurlijk niet voor naar Zweden. Het is aan te raden met twee sets nuts te klimmen, een set offset nuts is aan te raden maar niet noodzakelijk. Daarnaast is een dubbele tot triple set cams noodzakelijk (ca. van Black Diamond .2 t/m 3, evt. 4, 5 en 6 voor de brede spleten). Een dubbel touw kan handig zijn. Ook is het handig een 70 m enkeltouw te gebruiken omdat dit bij veel abseils tijd scheelt. Een 60 m enkeltouw volstaat ook.
Documentatie
Ik heb de nieuwe topo uit 2015 online gekocht bij Kletterfuehrer.net (50 euro). Iets goedkoper is het om de topo in het supermarktje in Brodalen te kopen (ca. 40 euro). Maar dan kan je de klimporno thuis niet al bekijken. De topo is erg overzichtelijk en een beschrijving om bij de gebieden te komen is ook in het Engels omschreven met heldere kaartjes en niet geheel onbelangrijk prachtige foto’s.